ANABOLİK STEROİDLER

ANABOLİK STEROİDLER VE FİZİKSEL GELİŞİM

 Lyle KNUDSON, U.S.A                                                                Çeviri: Batuhan ÜNLÜ

      Andrejenik-anabolik steroidlerin normal insanlarda ve atletlerdeki kullanımıyla ilgili faydaları, etkileri ve yan etkilerini içeren araştırmaların bir tekrarı Steroidlerin kullanımı konusunda süregelen tartışma için bu makale uygun bir bilgi kaynağı.

     Anabolik steroidlerin kullanımı ve üretimi için genel amaçlara giriş olarak Dr. Nasrollah T. Shahidinin açıklamalarını göz önünde bulundurmak gerekir:   ''Bu, (17 alkyl)  androjen  sınıfında, androjenik sınıfında, androjenik özellik olmaksızın, önemli derecede protein anabolizmi beklentisiyle, pek çok sentetik türevler(testosteron'un)üretilmiştir.Çoğu durumda, anabolik ve anrojenik özellikler arasında tatmin edici ayrılma gerçekleşmiştir.Ne yazık ki, bu preparatların hiçbiri, özellikle yüksek dozlarla verildiğinde, virilizm(erkeksi özellikler; kıllanma, ses kalınlaşması vs.) etkisinden yoksun değildir.

     Uygulanabilir tasarımlar için, anabolik steroidler, anabolik aktivitenin etkili olduğu, testosteronla karşılaştırılabilir dozlarda kayda değer virilizm etkisinin görülmediği durumlara işaret eder.

 ANABOLİK STEROİDLERİN TIBBİ FAYDALARI

 Normal büyüme ve gelişmeyi ilerletmek için kullanılan anabolik androjenik steroidlerin trepotik faydaları şunları içerir:

   1)Esasen, gelişme oranları normal olmayan çocukların gelişmesini(kemik uzunluğu) arttırmak için kullanılır.Ancak bazı araştırmacılar, arttırılmış kemik gelişiminin arttırılmış kemik olgunlaşmasıyla birlikte görüldüğünü bulmuştur.Bu son gelişim potansiyelinde muhtemel azalmalarla sonuçlanır.Anabolik steroidler (anormal aşırı büyüme) eğilimi, gösteren gençlerde, gelişimin son evresini geciktirici durumlarda kullanılmaya başlanmıştır.

   2)Çocuklarda, kilo alımını arttırır.

   3)Çeşitli anemi türlerini tedavi eder.Steroidlerin kırmızı kan hücrelerinin üremesini arttırıcı etkisi vardır.

   4)Kanser türlerini yayar.

   5)Cinsel davranış bozukluğu, gecikmiş ergenlik gibi önemli ve belirgin endokrin dengesizliklerini tedavi eder.

   6)Yaşlılarda, fiziksel aktivite potansiyelini arttırır.

   7)Doğal adrenal kortikosteroidleri veya suni kortisolların katabolik etkilerine karşı koyar.

   8)Cins belirleme (transeksüel).

 SPORCULAR TARAFINDAN KULLANIMI

 Erkek kadın dünyanın tüm sporcuları yağsız vücut kitlesini geliştirmek (kas doku oranını geliştirmek gibi), kuvveti, dayanıklılığı ve performansı arttırmak amacıyla anabolik steroidler kullanılır.Vücut geliştiriciler, halterciler, profesyonel futbol oyuncuları, uluslararası düzeydeki koşucular, disk, gülle, çekiç atıcıları steroidleri oldukça fazla kullanırlar.

   Aynı spor kategorilerindeki bayanlar ve kolej yada liseli erkekler anabolikleri daha az kullanırlar.Anabolik steroidler, spor karşılaşmalarında, yüksek performans arayışı nedeniyle diğer sporcularca tüm yaşlarda ve her seviyedeki yarışlarda kullanılmaktadır...Ancak kullanma oranı diğerlerine göre daha azdır.

 FİZİKSEL PERFORMANSA BAĞLI ETKİLER

 Anabolik steroid kullanımıyla insanlarda yağsız vücut kitlesinin geliştirilmesi kuvvetin artırılması konusunda önemli araştırmalar yapılmış ve farklı bulgular elde edilmiştir.Bunun yanı sıra araştırma planının analizi ve ayrı ayrı bulgulardan bazı sonuçlara gidebilir.

      Anaboliklerin bireyin performansı üzerindeki etkilerini araştırma çalışmalarındaki iki önemli kriter:

    1)Araştırma planı, anabolik steroide bağlı etkileri, dış kaynaklı etkenlerden ayırıyor mu?(yani, Placebo etkisi, gelişim, zaman etkileşimi, bireysel farklılıklar vb.)

    2)Deneysel ortamlar, teorik olarak sporcuların kendilerini daha iyi fiziksel performansa hazırlayacak diyetle ilgili ergojenik yardım aldıkları ortamlara uyuyormu?

   Anabolik steroidlerin, apayrı bir fiziksel gelişmeye katkılarını adilce değerlendirmek için denek, hazırlanan zaman düzeyine göre yeterince yüksek dozda steroid alınmalıdır.Normalin üstünde protein sentezi için, yeterince aminoasit içermesi açısından yüksek protein diyetiyle birlikte anabolikle alınmalıdır.

   Birçok araştırmada anabolik steroid kullanımı sonucunda kuvvetle, kiloda, yağsız vücut kitlesinde, dayanıklılık ve performansta yükselme kaydedilmiştir.Diğer çalışmalarda anaboliklerin kullanımıyla dayanıklılık, vücut ağırlığında, yağsız vücut kitlesinde ve aerobik kapasite belirgin yükselmeler kaydedilmiştir.

   Johnson, O'sheo ve Wİn-May kuvvet vücut ağırlığı ve yağsız vücut kitlesinde belirgin yükselmeler bulmuşlar ancak hiçbir yükselme kaydedememişlerdir.Bovers , kuvvet ve yağsız vücut kitlesindeki farklılıkları gösterir ancak bunuda vücut kitlesinde bir gelişmeyi değil, su tutulumuna bağlı olduğunu belirtmiştir. (10)

   Bununla birlikte daha önce bahsedilen çalışma planları,belirtilen araştırma analiz kriterlerine uymamaktadır.Bu yüzden çalışma sonuçlarında meydana gelen bu uyuşmazlık önemli, değildir.Aynı kriterde buluşan iki çalışma en çok ilgi çekenledir.

   Stamford ve Moffat, bir aydan fazla bir süre boyunca tecrübeli ve formda haltercilerle çalışmalarını yürüttüler.Büyük efor gerektiren kuvvet çalışmalarıyla birlikte yüksek protein ilaveleri ve ona oranla yüksek dozda (20 mg.) Dianabol kullandılar.Plasebo etkileri ve diyetteki değişiklikleri kontrol ettiler.

   Kontrol grubuna, sadece protein ilavesi alan gruba ve plasebo grubuna oranla anabolik steroid grubunda, kuvvetle ve vücut ağırlığında belirgin yükselmeler bulmuşlardır. Placebo grubu, protein ilaveli gruba göre belirgin kuvvet artışı göstermiştir. 5’/7

   Freed ve arkadaşları, erkek halterciler üzerinde 10 mg. Ve 25 mg. Dianabol’un etkisi üzerinde çalışmışlardır. Birbirini takip eden altı haftalık süreler boyunca, bu sporculara, yüksek protein diyetiyle birlikte anabolik ve plasebo verilmiştir. Plaseboya nazaran anabolik steroide birlikte belirgin bir artış kaydedilmiştir. Kilo artışının yağ miktarındaki artışa bağlı olmadığını belirterek söylemek gerekir ki deri kıvrımlarında değişiklik olmamıştır. Dozaj farklılıkları, kuvvet ve kilo alımında değişiklik yaratmamıştır. (17)

   Sonuç olarak, anabolik steroidlerin, yüksek protein diyeti ve büyük çaba gerektiren kuvvet çalışmalarıyla birlikte alındığında antrenmanlı erkek sporcularda kuvvet ve kiloyu arttırdığı gözlenmiştir. Kilo artışı sıvı tutulumuna bağlı olabilir. Anabolik steroidlerin direnci arttırdığına dair önemli bir delil yoktur.

YAN ETKİLERİ

Anabolik-androjenik steroidlerin, tıbbi amaçlar veya fiziksel performansı geliştirme için kullanıldığı düşünülürse, diğer etkileri de göz önünde bulundurulmalıdır. Steroid, sporcunun kas protein sentezine yardımcı olurken, diğer vücut hücrelerini, dokularını ve organlarını da etkiler. Herhangi bir suni hormonun vücuda verilmesiyle sindirim, sinir endokrin ve diğer sistemler, vücudun normal homeokinetik  durumunu korumak için uyarılırlar. Tüm bu etkiler, bireyin psiko-sosyo-fizyolojik durumuna zarar verir.

        Araştırmacılarca kaydedilen anabolik kökenli belirgin yan etkiler şunlardır:

    1)Karaciğerin fonksiyonlarında değişim (1,40), hepatama (karaciğerin habis olmayan tümörü), Cholestasis (karaciğer sarılığı), hepatocellular harsinam (karaciğer kanseri).

    2)Su ve ödem (su tutulumuna bağlı olarak dokuların şişmesi) alıkonulması sonuçlanan, vücut tuzlarının retansiyonu (Ca, Na,K,PH,S,Ce),

    3)Gençlikte, normal gelişim düzeninden ayrılma erken kemik olgunlaşması (epifizyal kapanma).

    4)Kan basıncı, baş ağrısı, baş dönmesi, bayılma, burun kanamaları ve bulantıda artış,

    5)Yüksek tansiyon.

    6)Sivilce

    7)Saç dökülmesi

    8)Prostat büyümesi.

   Dişi veya erkek vücuduna suni erkek hormonları verilmesi, birincil ve ikincil cinsiyet karakteristiklerinin ve fonksiyonunun normal gelişimi kontrol eden hormonlarda dengesizliğe yol açar.Anabolik-androjenik steroidlerin, cinsiyet hormonlarının normal vücut gelişimini azalttığı bulunmuştur. (Cinsiyet hormonları, lestetoran, östrejen gibi hormonlar).

        Anabolik steroid kullanımının androjenik yan etkileri:

    1)Erkeklerde-testis fonksiyonunda düşüş ve erime. Oligospermi (sperm azlığı)

    2)Kadınlarda-virilizm görülmesi, (erkekleşme) sesin kalınlaşması, hirsutizm (aşırı kullanma) klitorisin genişlemesi, amenore (menstruel döngünün kesilmesi)

    3)Jinekomasti (memelerin aşırı şekilde büyümesi)

    4)Cinsel arzunun azalması, artması (libido)

    5)Gençlikte, ergenlikten önce cinsel gelişme (prematüre cinsel gelişim), dış genital organlarda değişim, penis büyümesi şeklinde belirtilmiştir.

   Anabolik-androjenik steroid kullanımıyla ortaya çıkan yan etkilerin ilaç tedavisiyle tamamen yada kısma geriletilebileceği bulunmuştur.

   Spesifik yan etkileri, gerilemenin başlangıcını, derecesini belirlemek için yeterli bir araştırma yapılmamıştır.

 SPORCULARDAN ÖRNEKLER

Burada, deneysel koşullar dışında, erkek sporcuların anabolik steroid kullandıklarında ortaya çıkan faydalar, etkiler, yan etkilerden bahsedilmiştir. Bu bilgilerin bazısı burada anlatılmamıştır ya da anlatılanlar konusunda araştırma yapılmamıştır, bu yüzden kişisel değerlendirilmemelidir. Bu bilgiler, Freed’in direk dünya çapında sporcularla yaptığı bireysel görüşmeden ve makalesinden alınmıştır.

   Sporcular, aylarca hatta yıllarca devamlı olarak günde 300 mg. Anabolik steroid almışlardır, ve bir süre sonra çok yüksek dozların daha az dozlara nazaran hiçbir fark göstermediği tespit edilmiştir.

   Anabolik steroidler, yüksek protein diyetleri ve çok çaba gerektiren kuvvet antrenmanlarıyla birlikte alındığında, sporcularda olağanüstü kuvvet ve kilo alımı olduğu gözlenmiştir.

   Sporcular genellikle, daha uzun, sık ve daha zor çalışmalarda daha az yorulmaktadırlar.Halter çalışmalarında kaslara, tendonlara ve bağlara daha az zarar ve zarar geldiğinde de normalden daha çabuk iyileşir.İlacı bıraktıktan yaklaşık altı hafta sonra, daha önce görülen etkiler azalmaya başlar ve bu altı haftalık süreyi birkaç hafta süren bitkinlik takip eder.Görülen yan etkiler araştırma sonuçlarında verdiklerimizle tutarlıdır.

   Bazı sporcular, bugün güç-kuvvet olaylarında yaygın olan performansın anabolik steroid kullanmadan mümkün olmayacağına inanmaktadırlar.Yine bazı sporcular (koçlar ve spor hekimleri dahil) bayanların, kuvvet konusunda dünya çapındaki performanslarının, direnç olayı gibi, anabolik-androjenik steroidlerin kullanımıyla oluşan maskulinizasyon (erkekleşme) olmadan mümkün olmayacağına inanırlar.Diğerleri ise, kadında aynı performansın anabolik kullanmadan da sağlanabileceğine inanırlar, ancak doğuştan istenilen özellikte olması yada uzun yıllar çalışması gerekir.

   Sporcular, değişik türlerdeki anabolik steroidleriden değişik yan etkiler kaydetmişlerdir.Dünya çapında bir sporcu yan etkilerini düşünerek zehir diye tanımlamıştır.Aynı zamanda kullandığı ilacın belirgin hiçbir yan etkisi olmadığını belirtmiştir.

   Dünya çapındaki sporcuların çoğu steroidleri 4-6 haftalık aralıklarla, hiç aralıksız 2-6 hafta boyunca alırlar uluslar arası bir yarışmaya hazırlanırken önemli karşılaşmalardan sonra aralıkları uzatırlar.

KAYNAKLARLA ELEŞTİRİLER

 Anabolik steroidlerin kullanımı, etkileri, yan etkileri konusunda yapılan pek çok araştırmaya rağmen, kaliteli bir araştırmanın yapılmamış olması pek çok soruda yetersiz kalınmasına yada soruların açıklanmamasına neden oluyor.

   Çeşitli anabolik-androjenik steroidlerin tıbbi etkileri kanıtlanmış görülüyor.Tıbbi kullanımın yan etkileri, bazı durumlarda etken ve etkinin yeterince ayrıştırılmamasına rağmen, araştırmalarla birbirlerinden ayırt edilebilmiştir.

   Belirlenen yan etkilerden bazıları, tedavi edilen hastalığın belirtileri yada direk ilaçla ilgili olmayıp, anabolikle hastalığın iyileşimi olabilir.Örneğin anabolic steroidlerle tedavi edilmeye aplastic aneminin iyileştirdiği bir hastada karaciğer kanseri bulunmuştur.

   Fiziksel gelişim ve büyüme üzerinde anabolik-androjenik etkiler ve yan etkileri tam anlamıyla kanıtlanmamıştır.Hekimler, spor otoriteleri, koçlar ve bazı sporcular performans sağlamak amacıyla yada deneysel amaçlarla, anabolik steroid kullanımına, tıbbi ve ahlaki nedenlerden dolayı karşı çıkmışlardır.Bazıları, negatif yan etkileri normal sağlığa zararlı olduğu ve hiçbir şeyin sağlıktan daha önemli olmayacağını belirtir.

   Anabolik steroidler dahil, performans sağlamak amacıyla ilaç kullanılması, her seviyedeki, tüm yarışmalarda yasal değildir.Anabolikleri kullananlara karşı yarışma öncesi steroidlerin kullanımını engelleyen kurallar konuluyor.Yarışma öncesi yapılan doping ilaç testiyle kuralların ihlal edilmesi engellenmektedir.Anabolik steroidler eğer performansı artırıyorsa, bunları kullananlar,diğerlerinin üzerinde haksız bir başarıya sahip olurlar.Bütün bu karşı çıkmalara rağmen, çoğu sporcu, avantaj sağlamak yada diğer steroid kullananlara yetişmek gayesiyle anabolikleri kullanıyor.Anabolik steroidler piyasada bulunduğu için ve sporcular tarafından da kullanıldığı için hekimler,spor otoriteleri, koçlar ve diğer sporcular gerçekleri göz ardı edemezler, onlarla yarışmak zorundalar.

   Yarışmalarda doping ilaç testi, daha iyi metodlar kullanılarak kuralları ihlal edenleri bulmak amacıyla yapılmaktadır.Kuralları etkisiz kılan teknoloji (tespiti mümkün olmayan ilaç geliştirilmesi, saf testesteron kullanımı vs.)her zaman kuralları güçlendiren teknolojiden geri kalmayacaktır.

   Hekimler ve spor otoriteleri, anaboliklerin ve uyarıcı ajanlarını tehlikeli yan etkilerini abartılı bir şekilde uygulayarak açıklayarak korkutma taktikleri uygulamışlardır.Açıklamaların abartmış olması yaptıklarının inanılabilirlik derecesini ortadan kaldırmıştır.

   Sporcular yarışmalarda tamamıyla başarmaya motive edilmişlerdir, ancak kişisel sağlıkları da onlar için önemlidir, istedikleri yalnızca gerçeklerdir.Gerçeklerde ancak iyi bir araştırmayla ortaya çıkarılabilir.Diğerleri (hekimler ve spor otoriteleri vs.) araştırmaları yapmazlarsa, sporcular kendi üzerlerinde deneyeceklerdir.

   Amerika’da ilacın etkilerini kendi üzerlerinde deneyen sporcular, hekimlerden yada diğerlerinden daha fazla bilgi edinmişlerdir.Ancak teknik bilgi yetersizliğinden dolayı bulgularını yeterince kaydedememişlerdir.Eğer araştırma tarafsız ve iyi hazırlanmış olsaydı yetkililerin (Spor hekimleri, profesyonel fizik eğitimcileri, endokrinolojistler vs.) tarafından gerçeklerin kabul edilmesi ve anabolik steroidler hakkında bilinen yanlışların doğrulardan ayrılması gerekirdi.

   Aşağıda verilenler anabolik steroidler hakkında gelecekte yapılan araştırmalar için tavsiyeleri içerir.

   1)Deney yapanın ve deneklerin kontrolü için  çift-kör deneysel modeli göster.

   2)Farklılaşan dozların etkisini test edebilmek için en az iki farklı anabolik miktarı seç,

   3)Farklı deney gruplarında birine yüksek protein takviyesi, diğerine yüksek olmayan protein diyeti uygula.

   4)Etkilerin test edilebileceği bir program hazırla.

   5)Deneyin eğitilmiş sporcular üzerinde test edilmesi gerekiyorsa, deneklerin deney öncesi eğitilmesine dikkat et ve deney boyunca normal eğitim programını takip et.Eğitim programı deney kayıtlarına geçirilmelidir.

   6)Anabolik steroid, belli zaman aralığı düzenine göre verilmelidir.Çalışma içerisinde bu düzen değiştirilecektir.Aynı deneyin tekrarlanmasında farklı modeller kullanılmalı ve bunlar kaydedilmelidir.

   7)Aynı deneyin tekrarlanması farklı anabolik steroid ürünlerinde yapılmalıdır.

   8)Sporcuların performansı için gerekli etkileri uzun süreli etkileri ve yan etlilerinin araştırılması için uzun çalışmalara ihtiyaç vardır.Hususi surette ihtiyaç duyulan şey, reservibilitenin iyi kontrol edilmiş çalışmasıdır, yan etkileri reservibilitesi uygun değildir.

   9)Denekler sonuç alınabilecek bir toplumdan olmalıdır.Araştırmada eğitilmiş sporculardan bir sonuca varılmak isteniyorsa, denek bir hayvan yada eğitilmemiş bir kimse olmalıdır.

  10)Bayanların denek olarak kullanıldığı çalışmalar belirtilmelidir.

   Spora anabolik steroidlerin etkilerini yan etkileri hakkında özlü bilgiye sahip olduğunda önünde birçok felsefi seçenek belirir.Hap kullanımından ahlaki yönden çekinebilir yada sıfır risk durumunu tercih edebilirler.Yada kendisine verilen bilgiye dayanarak risk değer ölçümü, analizi yapabilirler,

   Karşı çıkılan değerler, karşı risklerden ağır basarsa, anabolik steridlerin kullanımı uygun karşılanabilir.Bazı kültürlerde sporda gösterilen başarı bireyin hayatı boyunca sosyo-ekonomik durumunu belirleyebilir.Anabolik steroidlerin performansı arttırdıkları doğruysa, belirtilen psiko-sosyal değerler, hiçbir kültürde bir kenara itilemez.Bu konuda daha fazlası bilinene kadar, insanlar sağlıklarını ve yaşamlarını tehlikeye atarak muhtemel riskleri tam anlamıyla bilemeden anabolik steroid kullanmaya devam edeceklerdir.

Faydalı olduysa ne mutlu. İlgilendiğiniz için teşekkür ederim.